कम्प्युटर आणि इंटरनेटच्या अद्याप चालून आणि विकसित जगात, ‘डिजिटल इंडिया’ हा एक आव्हान असून भारताच्या सरकारची एक महत्त्वाची योजना आहे. हे प्रयत्न भारताची आर्थिक, सामाजिक आणि तांत्रिक प्रगतीच्या नांदीच्या मार्गावर आणण्याचा प्रयत्न आहे.
डिजिटल इंडिया हा अभियान भारतीय सरकारने वर्ष 2015 मध्ये शुरू केला आहे आणि ह्या योजनेचा मुख्य उद्दिष्ट भारताच्या नागरिकांना इंटरनेट व्यवस्था, डिजिटल शिक्षण, ई-गवर्नन्स, ई-व्यावसायिकी, डिजिटल सेवा आणि अन्य संबंधित क्षेत्रात अधिक सुविधा प्रदान करणे आहे.
डिजिटल इंडिया अभियानाचे काम डिजिटल इंडिया अभियानाच्या अंतर्गत, भारतात ई-गवर्नन्स, ई-व्यावसायिकी, ई-शिक्षण, डिजिटल सेवा, डिजिटल पुस्तके, डिजिटल संगणक शिक्षण, डिजिटल वित्त आणि इतर डिजिटल संबंधित क्षेत्रांमध्ये विकसित काम केले जात आहेत. या अभियानातून भारतात इंटरनेट व्यवस्था असलेल्या संख्या वाढविण्याचा चिंतन आहे.
डिजिटल इंडिया अभियानाच्या अंतर्गत भारतात लोकल ग्रामीण वापरकर्त्यांना अंतर्निहित गरजा असलेली विद्यापीठे आणि सर्वसामान्य ज्ञानपीठे विकसित केली जाणार आहेत. भारताच्या गावातील लोकांना ई-शिक्षण, व्यावसायिक शिक्षण आणि विज्ञान शिक्षणातून लाभ मिळविणार आहेत.
डिजिटल इंडिया अभियानाच्या माध्यमातून विद्यार्थ्यांना सुविधांची अधिक मात्रा मिळवत आहेत. इंटरनेटच्या माध्यमातून विद्यार्थ्यांना डिजिटल पुस्तके, शैक्षणिक विषयवस्तू, शैक्षणिक व्हिडिओ, डिजिटल विद्यालय आणि इतर शैक्षणिक साहित्य मिळत आहे.
डिजिटल इंडिया अभियानाच्या माध्यमातून ग्रामीण भारतात गरजेच्या सेवा मिळत आहे. ग्रामीण भागातील लोकांना वित्तीय सेवा, तंत्रज्ञान, ई-गवर्नन्स, डिजिटल व्यावसायिकी, ई-शिक्षण आणि इतर सेवांची सुविधा मिळवत आहे.
डिजिटल इंडिया अभियानाच्या माध्यमातून ई-व्यावसायिकीची अधिक सुविधा मिळत आहे. ग्रामीण भागातील लोकांना ई-व्यावसायिकी सुरु करण्यास सुविधा मिळत आहे. डिजिटल इंडिया अभियानाच्या माध्यमातून ग्रामीण भागातील लोकांना ई-बॅंकिंग, ई-वित्त, ई-खरेदी, ई-मुद्रांकन, ई-टेंडरिंग, ई-गवर्नमेंट सेवा आणि इतर सुविधांची अधिक सुविधा मिळत आहे.
डिजिटल इंडिया अभियानाच्या माध्यमातून विद्यार्थ्यांना आणि युवकांना वेगळ्या विकल्पांची जाहिरात करण्याची सुविधा मिळत आहे. ग्रामीण भागातील लोकांना ई-विद्यापीठ, ई-शिक्षण संस्था, ई-ट्रेनिंग संस्था, ई-बुक स्टोअर आणि इतर ई-संबंधित संस्था सुरु करण्याची सुविधा मिळत आहे.
डिजिटल इंडिया अभियानाच्या माध्यमातून ग्रामीण भारतात सर्वात मोठ्या प्रमाणात ई-गवर्नन्स केली जात आहे. ग्रामीण भागातील लोकांना ई-आधार, ई-भूमी, ई-पाटव्या, ई-पशुपालन, ई-मंडई, ई-किसान सेवा, ई-उद्योजकता सेवा, ई-निर्माण सेवा, ई-संगणक शिक्षण, ई-बॅंकिंग, ई-वित्त आणि इतर सेवांची सुविधा मिळत आहे.
अशा प्रकारच्या साधनांच्या साहित्यातून ‘डिजिटल इंडिया’ अभियानाच्या प्रारंभिक चरणांमध्ये भारतात विविध क्षेत्रांमध्ये डिजिटलीकरण आणि डिजिटल सुधारणा होण्याची शक्यता दिसत आहे. या अभियानामुळे भारतीय समाजात डिजिटलीकरणाची गती घेऊन जात आहे आणि भारताचा डिजिटल महाराष्ट्र असण्याची संधी मिळत आहे.